Gaza-Stad wordt geteisterd door angst vanwege de aangekondigde Israëlische invasie: "Gedwongen worden om te verhuizen berooft ons van onze menselijkheid."

Rawand al-Titar werd donderdagochtend wakker met een gevoel dat ze al lang niet meer had gehad: hoop. Vijf maanden zwanger had ze eindelijk suiker, kaas en meel kunnen vinden op de markten van Gaza-Stad, nadat Israël de beperkingen op de invoer van voedsel in de Gazastrook enigszins had versoepeld. Volgens de Verenigde Naties lijden daardoor dagelijks twee miljoen mensen honger. In totaal zijn 212 mensen, bijna de helft kinderen, gestorven aan ondervoeding, aldus de autoriteiten in Gaza. Voor het eerst sinds maart maakte al-Titar thee gezoet met echte suiker en serveerde ze zichzelf brood met echte kaas. "Ik ging blij naar bed, denkend dat er misschien licht aan het einde van de tunnel was", herinnert de 32-jarige zich. "Ik at en bad dat we misschien weer goed zouden kunnen eten en dat misschien – heel misschien – de oorlog zou eindigen."

Maar haar broze optimisme werd de volgende ochtend aan diggelen geslagen toen het nieuws kwam dat het Israëlische kabinet plannen had goedgekeurd om de hele Gazastrook permanent te bezetten, te beginnen met Gaza-Stad. Het vooruitzicht van een nieuwe gedwongen verplaatsing bezorgde haar rillingen. "Ik voelde mijn hart in mijn keel springen", vertelde ze fluisterend aan deze krant. "Ik bleef maar denken: hoe ga ik het overleven als ik zwanger ben?"

"Het eerste wat bij me opkwam, was: waar moet ik bevallen? Zal het ergens schoon zijn? Ben ik over vier maanden nog steeds ontheemd? Waar moet ik heen? Mijn huis is verwoest. Maar als we blijven en ze bombarderen ons, wie zal er dan sterven en wie zal het overleven?", vroeg ze zich af.

Ondanks hun uitputting bereiden de inwoners van Gaza-Stad zich in stilte voor op een nieuwe gedwongen ontheemding . Het vooruitzicht op hernieuwde gevechten in het gebied, waar bijna een miljoen mensen wonen, roept het spookbeeld op van een nieuwe golf van massaontheemding, net op het moment dat ze begonnen waren met hun pogingen om hun leven weer op te bouwen.

Al Titar is sinds het begin van de oorlog 22 maanden geleden zeven keer gedwongen te verhuizen, maar dit zou de eerste keer zijn dat ze zwanger was. Ze zou op 30 november 2023 trouwen. In plaats daarvan brak de oorlog uit, waardoor haar verloofde naar het zuiden moest, terwijl zij in het noorden bleef om voor haar bejaarde en zieke ouders te zorgen: haar moeder met kanker, haar vader met een hartaandoening. "Ik kon ze niet achterlaten", zegt ze, zittend in het beschadigde huis van haar familie. "Het was te moeilijk voor hen om lange afstanden te lopen, dus zijn we nooit naar het zuiden gegaan."

Al Titar had tot het einde toe aan hoop vastgehouden, vooral nadat ze had gehoord over de rol van Egypte bij de hulpverlening. Maar het besluit van het Israëlische kabinet van vrijdag verbrijzelde die verwachtingen. Nu gelooft ze dat haar veerkracht bezwijkt onder de druk van de zwangerschap. "Ik heb het gevoel dat ik het heb opgegeven." "Als ik niet zwanger was, zou ik er niet aan denken om te vertrekken, maar met de zwangerschap moet ik dat helaas wel. Het belangrijkste is dat de baby geboren wordt in een omgeving zonder bombardementen en aanvallen," zegt ze.

Leven met de constante angst om de ervaring te herhalen is een ondraaglijke pijn.”

Fatima Al Sharqawi, inwoner van Gaza-Stad

Het Israëlische veiligheidskabinet besloot vrijdagochtend vroeg , ondanks interne tegenstand en na meer dan tien uur beraadslaging, het offensief te verdubbelen totdat het de volledige controle over de Gazastrook had verworven en het gebied had overgedragen aan een andere civiele autoriteit dan Hamas. Dit offensief zou beginnen met de inname van Gaza-Stad. Volgens bronnen van het ministerie van Volksgezondheid van de Gazastrook heeft het Israëlische leger sinds het begin van de invasie in oktober 2023 minstens 60.000 Palestijnen gedood. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu beloofde vervolgens een einde te maken aan de Hamas-regering en Palestijnse gewapende groeperingen na de aanvallen waarbij 1.200 Israëliërs omkwamen en 250 werden ontvoerd.

De eindeloze ontsnapping

Volgens het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken van de VN (OCHA) hebben de meer dan twee miljoen inwoners van de Gazastrook sinds oktober 2023 te maken gehad met ongekende aantallen ontheemden. Veel gezinnen moesten meerdere keren vluchten toen de gevechtszones zich over de Gazastrook verplaatsten en worden nu samengepakt in steeds kleiner wordende "humanitaire zones". Het agentschap heeft herhaaldelijk gewaarschuwd dat voortdurende militaire operaties een toch al catastrofale humanitaire crisis zouden verergeren.

Voor de 40-jarige Fatima Al Sharqawi markeert het besluit van het kabinet een nieuw hoofdstuk in een nachtmerrie van eindeloze ontheemding. Haar reis door deze oorlog leest als een kaart van de verwoesting van de Gazastrook. Op 13 oktober 2023 ontvluchtte ze haar huis in de Al Fairuz-torens in Gaza-Stad en begon een wanhopige vlucht naar het Al Shifa-ziekenhuis, vervolgens naar een school in Khan Younis, kort naar Rafah, beide in het zuiden, en vervolgens naar Deir al Balah in het centrum, alvorens op 20 februari 2025, tijdens de tijdelijke wapenstilstand, terug te keren naar Gaza-Stad. Als moeder van vier kinderen heeft elke verhuizing een nieuwe laag van waardigheid en normaliteit weggenomen.

"Gedwongen worden om te verhuizen is onvoorstelbaar: het berooft ons van wat er nog rest van onze menselijkheid", legt al-Sharqawi uit, met licht trillende handen. "Leven met de constante angst om de ervaring te herhalen is een ondraaglijke pijn."

Nu, in een klein huurhuis dat het toevluchtsoord van haar kinderen is geworden, staat ze voor het onvoorstelbare vooruitzicht dat ze haar stabiliteit opnieuw verliest. Een nieuwe verplaatsing betekent onvermijdelijk dat ze opnieuw moet beginnen: kookgerei, matrassen, dekens en tenten als schuilplaats moeten vinden. "Verplaatsing betekent het verlies van de muren die ons beschermen", vervolgt ze. "Het betekent weer buiten leven, zonder schone badkamers, worstelend om schoon water te vinden. Het betekent leven tussen zand, insecten, knaagdieren en schorpioenen, verhuizen naar een onbekende plek." Ze voegt eraan toe: "De situatie is nu ingewikkelder dan ooit", zegt deze onderzoeker.

Een voorspelbare beslissing

De directeur van het lokale radiostation Voice of the Homeland, Wissam Zagheeb (43), stelt dat het besluit van het kabinet voorspelbaar was, vooral gezien de opruiende retoriek van extreemrechtse Israëlische politici in de aanloop naar de bijeenkomst. "Het zal meer kwaad en leed veroorzaken", zegt Zagheeb, die sinds het begin van de oorlog al veertien keer gedwongen is te vluchten en zich met zijn vrouw en twee kinderen in verschillende wijken van Gaza-Stad heeft gevestigd, van oost naar west. "Ik vrees gedwongen binnenlandse ontheemding en massadeportaties, en ook de verwoesting van wat er nog over is van huizen, zoals in Rafah of Khan Yunis." "Het is te vroeg om te zeggen, maar ik ga Gaza-Stad niet verlaten. Ik ben 21 maanden niet weggegaan. Ik ga nu ook niet weg", zegt hij.

Ik ga Gaza-Stad niet verlaten. Ik ben 21 maanden niet weggegaan. Ik ga nu ook niet weg.

Wissam Zagheeb, directeur van een lokaal radiostation

Net als Zagheeb, Al Sharqawi en Al Titar wachten de overige inwoners van de stad vol spanning af of het besluit van het Israëlische kabinet zal worden uitgevoerd. Ze voelen zich gevangen tussen de onmogelijke keuze: in een oorlogsgebied blijven of opnieuw een reis naar een onzekere toekomst beginnen. Al Titars woorden weerspiegelen de uitputting van een hele bevolking. "Ik wou dat deze oorlog voorbij was en dat iemand ons zou vertellen wat er met ons leven zou gebeuren."